شايد شما هم مجموعه‌هاي عکس زيادي را ديده يا دانلود کرده‌ايد. اما آيا تا بحال فکر کرديد که اين مجموعه‌هاي عکس با چنين کيفيتي از کجا مي‌آيند. اين مقاله نگاهي است به بازار داغ خريد و فروش عکس روي اينترنت.
تا مدتي پيش، هنگامي که آژانس‌ها و موسسات انتشاراتي براي ايجاد محتواي تصويري به عکس نياز داشتند، مجبور بودند يک عکاس براي اين کار استخدام کنند. اما در چند سال اخير، اين رويه آرام آرام روند کندتري را در پيش گرفته است و جاي خود را به stock photography يا خريد و فروش عکس روي اينترنت داده است.
عکس‌هاي Stock (بخوانيد استاک)، عکس‌هايي هستند که مجوز استفاده‌هاي خاصي را براي آنها در نظر مي‌گيرند. اين تصاوير در کتابخانه‌ها يا بانک‌هاي عکس عمومي ذخيره مي‌شوند تا هر کسي بتواند آنها را انتخاب کرده و حق استفاده مربوط به آنها را بپردازد. بزرگترين مزيت استفاده از اين تصاوير نسبت به استخدام عکاس‌هاي حرفه‌اي، هزينه بسيار پايين آنهاست. بزرگترين نقطه ضعف آنها هم اين است که کاربر هيچ کنترلي روي نوع تصاوير ندارد و در حقيقت خلاقيت کاربر يا سفارش دهنده در مورد آن سوژه خاص هيچ دخالتي ندارد، زيرا اين تصاوير قبلا گرفته شده‌اند.
انواع عکس‌هاي استاک
عکس‌هاي Rights-Managed
عکس‌هاي Rights-Managed به عکس‌هايي گفته مي‌شود که کاربر هزينه عکس را بر اساس استفاده مي‌پردازد يا اينکه اصولا مجوز استفاده از تصوير براي يک مصرف خاص صادر مي‌شود. در حقيقت ميزان هزينه براي دريافت مجوز اين تصاوير بستگي به کاربرد و محل استفاده آنها دارد. براي مثال، يک عکس ممکن است براي استفاده در يک روزنامه محلي يا ديوار يک آتليه عکاسي، تنها 200 دلار هزينه داشته باشد، اما اگر بخواهيد مجوز همان عکس را براي چاپ در يک نشريه تبليغاتي بين‌المللي بگيريد، قيمت آن به چند هزار دلار برسد.
عکس‌هاي Royalty-Free
در سوي ديگر عکس‌هاي Royalty-free قرار دارند، که معني آن اين است که براي هر بار استفاده از آنها نياز به پرداخت هيچ هزينه‌اي نيست. در حقيقت تنها يک بار براي خريد مجوز آنها هزينه پرداخت مي‌کنيد. هزينه‌اي هم که براي خريد پرداخت مي‌کنيد بستگي به اندازه عکس‌ها دارد. و همانطور که مي‌دانيد، اندازه عکس‌ها مي‌تواند نوع مصرف يک عکس را نيز تعيين کند. عکس‌هاي کوچک تنها براي وب‌سايت‌ها و رسانه‌هاي تصويري مثل تلوزيون و اينترنت به کار روند، در حالي که عکس‌هايي با اندازه بزرگ مي‌توانند براي تبليغات چاپي نيز استفاده شوند. اين روز‌ها معمول‌ترين منابع پخش عکس‌هاي Royalty-free سايت‌هاي microstock هستند.
سايت‌هاي microstock، سايت‌هايي هستند که تخصصا براي گرفتن مجوز نشر از عکاسان آماتور و حرفه‌اي براي انتشار عکس‌هاي آنها به عنوان Royalty-free فعاليت مي‌کنند. چند تا از معروف‌ترين سايت‌هاي microstock معروف اينترنتي عبارتند از: iStockPhoto, Dreamstime و Shutterstock. اگر شما هم قصد فروش عکس‌هاي‌تان را داريد، سايت‌هاي microstock يکي از بهترين نقاط شروع براي اين کار هستند.
يک مقاله بسيار جالب و خلاصه در زمينه مقايسه عکس‌هاي rights-managed و royalty-freeرا مي‌توانيد در اينجا مطالعه کنيد.
آيا فروش عکس روي سايت‌هاي microstock مشکل‌ساز نيست؟
از وقتي که موج استفاده از سايت‌هاي microstock در جوامع عکاسي به راه افتاد، متعاقبا دو اتفاق مهم نيز در دنياي عکاسي افتاد. اول، بسياري از عکاسان حرفه‌اي شروع به شکايت و انتقاد کردند که تکثير رو به رشد عکس‌هاي ارزان قيمت موجب افت شديد درآمد آنها شده است. به عنوان مثال در اين مقاله Photopreneur مي‌توانيد درباره اين انتقاد بخوانيد. اين افراد معتقدند که شرکت‌هايي که تا پيش از اين آنها را استخدام مي‌کردند، حالا مي‌توانند عکس‌هاي خود را با هزينه‌اي کمتر از 10 دلار خريداري کنند و اين مسئله حيثيت کاري آنها را زير سوال برده است. از سوي ديگر تعداد بيشماري از عکاسان آماتور که تا پيش از اين تنها براي سرگرمي عکاسي مي‌کردند هم اکنون مشغول کسب درآمد از اين کار هستند.
چه عکس‌هايي براي فروش مناسبند؟
شروع کار با سايت‌هاي microstock بسيار ساده است. اين سايت‌ها هيچ هزينه‌اي بايت به نمايش گذاشتند عکس‌هاي شما نمي‌گيرند. تنها لازم است که عکس‌هاي شما حداقل استاندارد‌هاي مورد نياز اين سايت‌ها را داشته باشند. اينها مواردي هستند که بايد قبل از ارسال عکس‌هاي‌تان در نظر داشته باشيد.
1. اگر در عکس‌هاي‌تان تصويري از چهره يک شخص به صورت مشخص وجود دارد، بايد مجوز انتشار مدل چهره را از آن فرد دريافت کنيد. در اين مجوز ذکر مي‌شود که آن شخص امکان منفعت مالي از تصوير چهره‌اش را در اختيار شما قرار داده است. اين فرم را بايد همراه عکس‌هاي‌تان آپلود کنيد. نمونه‌اي از اين فرم را مي‌توانيد در اينجا ببينيد.
2. عکس‌هاي شما نبايد به هيچ وجه حاوي نماد‌ها يا مارک‌هاي داراي کپي‌رايت (حق مولف) باشند. اينجاست که تبحر شما در استفاده از فتوشاپ به کمک‌تان مي‌آيد. اگر وجود آرم تجاري يک شرکت خاص يا يک نماد سازماني در عکس‌تان اجتناب ناپذير است، بايد قادر باشيد به شکل ماهرانه‌اي آن را از روي عکس پاک کنيد تا قابل تشخيص نباشد.
3. بايد کپي‌رايت انحصاري تمام عکس‌ها متعلق به خودتان باشد. يعني تمام عکس‌ها را خودتان گرفته باشيد و نسخه اصلي داراي اطلاعات Exif يا متاديتاي عکس در اختيار خودتان باشد.
4. کيفيت عکس‌ها در اين ميان بيشترين اهميت را دارد. عکس‌هايي که داراي کيفيت، نوردهي يا ترکيب‌بندي ضعيفي باشند، به طور خودکار برگشت داده مي‌شوند. همچنين عکس‌هايي که نويز زيادي دارند (قابل توجه عکاساني که با دوربين‌هاي ديجيتال کامپکت ضعيف عکاسي مي‌کنند) و همينطور عکس‌هايي که به شکل ضعيفي ويرايش شدند نيز مورد قبول نيستند.
5. عکس‌هاي‌تان بايد قابل فروش باشند. مي‌توانيد در بين تصاوير پر فروش يا تصاويري که بيشترين ميزان دانلود در سايت‌هاي فروش عکس را داشته‌اند جستجو کنيد، تا ببينيد کدام دسته از عکس‌ها اين روز‌ها به اصطلاح بفروش هستند. برخي از سايت‌ها همانند iStockphoto داراي صفحه‌اي هستند که در آن دقيقا مشخص شده است که هم اکنون به چه عکس‌هايي نياز است. همچنين بهتر است عکس هاي‌تان تا حد ممکن داراي موضوعات جامعي باشند تا موارد استفاده آنها محدود به يک موضوع خاص نباشد و امکان استفاده گوناگوني را داشته باشند. يک سري نکته‌ها و ترفند‌هاي جالب درباره عکس‌هاي استاک قابل فروش را مي‌توانيد در اينجا مطالعه کنيد.
براي مشاهده يک ليست خلاصه از نياز‌مندي‌هاي ارسال تصاوير، مي‌توانيد بخش سوالات متداول سايت‌هاي فروش عکس را نيز مطالعه کنيد.
کتابخانه‌هاي پر ازدحام
از آنجا که اهميتي ندارد چه کساني يا چه تعدادي از تصاوير ثبت نام مي‌شوند، سايت‌هاي فروش عکس‌هاي استاک به شدت در حال رشد هستند. Dreamstime هم اکنون در کتابخانه خود نزديک به چهار مليون عکس ثبت شده دارد. اگر شما هم به دنبال خريد عکس هستيد، اين مسئله به نفع شماست. اما در صورتي که قصد فروش داريد اين مطلب تا حدي دلسرد کننده است. هم اکنون کار به جايي کشيده است که برخي سايت‌ها مثل iStockphoto به دليل ازدحام ارسال‌ها، برخي از مجموعه‌هاي خود را در برابر ارسال عکس‌ها جديد مسدود کرده‌اند. به همين دليل براي آنکه در بين اينهمه کاربر به چشم بياييد بايد اگر نه هزاران عکس، بلکه حداقل صدها عکس خوب در آرشيو خودتان داشته باشيد.
پتانسيل درآمد
وقتي درباره سايت‌هاي فروش عکس اطلاعات جمع مي‌کنيد، حتما با مقالاتي مواجه شديد که در آنها به شما مي‌گويند چه کساني توانسته‌اند بيشترين فروش عکس را روي اين سايت‌ها داشته باشند. احتمالا پيش خودتان فکر مي‌کنيد وقتي کسي در اين سايت‌ها شناخته شده شود و کارهايش اصطلاحا بفروش شوند، حتما کارش روي غلطک مي‌افتد و به اصطلاح پول پارو مي‌کند. اما واقعيت اين است که هميشه هم اينگونه نيست. اصلي‌ترين نقطه ضعف در اين مقالات اين است که به شما نمي‌گويند، عکاساني از اين دست، دقيقا چه مقدار براي بالا بردن سابقه کاري و آرشيو عکس‌هاي‌شان هزينه کرده‌اند. به عنوان مثال بياييد نگاهي به سابقه کاري Yuri Arcurs بيندازيم.
Yuri Arcurs به عنوان يکي از پرفروش‌ترين عکاسان استاک شناخته مي‌شود. طبق گزارشات داده شده او تنها در ماه ژانويه سال جاري، مبلغي بالغ بر 64000 دلار درآمد داشته است. اما وقتي کمي بيشتر درباره او تحقيق کنيد، مي‌بينيد که او به طور تقريبي بيش از چند هزار عکس در آرشيو خودش بارگذاري کرده است و 2 عکاس حرفه‌اي تمام وقت و 10 عکاس حرفه‌اي پاره‌وقت نيز در استوديوي او مشغول به کار هستند. او در مصاحبه‌اي که با سايت Mircrostock Diaries داشته است، اظهار داشته که به دليل هزينه‌هاي زياد کاري، حتي برخي از ماه‌ها درآمد او با هزينه‌هايش سر به سر شده است.
به عنوان مثال اگر قصد داريد به عنوان يک عکاس حرفه‌اي مدل‌هاي لباس شروع به کار کنيد، بايد هزينه‌هاي زيادي را در نظر داشته باشيد. بايد هزينه‌هايي را براي مدل‌ها، آرايشگرها، آرشيو لباس و مکان‌هايي که در آنها عکاسي مي‌کنيد در نظر بگيريد. البته يکي از راه‌هاي کاهش هزينه‌ها اين است که هر بار که عکاسي مي‌کنيد، تعداد زيادي عکس بگيريد تا بدين ترتيب از مدل و لباس و مکان و غيره بيشترين استفاده را ببريد. مقاله Rich Legg را بخوانيد تا ببينيد که او چگونه بيشترين استفاده ممکن را از جت شخصي‌اي که در هنگام عکاسي از آن استفاده کرده، برده است.
احتمال دارد که بتوانيد از برخي از سايت‌هاي فروش عکس استاک پول درآوريد. کافيست کمي در ميان عکس‌هايي که مدت‌هاست آرشيو کرده‌ايد جستجو کنيد، تا عکس‌هاي خوبي را براي فروش پيدا کنيد. اما اگر واقعا قصد داريد که از اين کار به عنوان يک شغل تمام وقت پول درآوريد بايد خودتان را براي مواجه شدن با ملزومات اين کار آماده کنيد. براي اين کار بايد با صرف هزينه و وقت بسيار، آرشيو عکس‌هاي‌تان را روي سايت‌هاي استاک به حد قابل قبولي برسانيد تا بتوانيد خودتان را براي رويارويي با عکاسان حرفه‌اي اين سايت‌ها آماده باشيد.
