فکر و هدف اصلی آژاکس تولید برنامه کاربردی نزدیک به برنامههای رومیزی یا برنامههایی که در ویندوز یا دیگر سیستم عاملها کار میکنند در محیط وب میباشد و استفاده هوشمندانه از آن میتواند شاهکاریهای را به وجود بیاورد که امروز سایتهای زیادی در این زمینه که به عنوان سایتهای وب 2 معروف هستند وجود دارند.
کاری که آژاکس میکند برهم زدن شیوه کار عادی و معمول مرورگرها به وسیله تعدادی کد که عموما کدهای جاوا اسکریپت میباشند است.
ساختاری عادی یک صفحه وب به این صورت است که نسبت به کاری که کاربر میکند اطلاعاتی را به سرور ارسال میکند و پاسخ آن اطلاعات را بصورت صفحهای مجزا به مرورگر یا کاربر بازمیگرداند، اما آژاکس از این کار جلوگیری میکند و فقط قسمتی از صفحه که قرار است اطلاعات جدید در آن قرار بگیرند را بروز میکند.
اما چالشهایی در برار استفاده از آژاکس وجود دارد که توسعه دهندگان برنامههای تحت وب را محدود میکند، وجود مرورگرهای مختلف با رفتارهای متفاوت، تفاوت سطح معلومات کاربران و امکاناتی که در دست دارند سرچشمه تمام این چالشهاست.
پایهی آژاکس و عضو جدا نشدنی آن جاوا اسکریپت میباشد که فعال یا غیر فعال بودن آن روی کامپیوترهای مختلف میتواند باعث بروز مشکلاتی در کارکرد سایتهای طراحی شده با آژاکس باشد، در واقع اگر در کامپیوتری جاوا اسکریپت فعال نباشد آژاکس هم معنا و کاربردی ندارد.
همین موضوع باعث پیش آمدن این سوال میشود که : آیا باید دو نسخه سایت طراحی شود، یکی با آژاکس و دیگری بدون آن؟ البته برای این مشکل راه حلی وجود دارد و آن استفاده برنامهریزی شده از آژاکس است و نه بصورت افراطی، یعنی سایت از ابتدا طوری طراحی شود که با تمام مرورگرها و بدون وجود هیچ امکانات اضافهای کار کند و سپس به این سایت امکانات آژاکس اضافه شود، البته این راه حل تا جایی میتواند کارساز باشد و در سایتهایی که در سطح پیشرفته از آژاکس استفاده میکنند این راه کارساز نیست.
چیزی که در هنگام طراحی سایت باید به آن توجه کنیم این است که ما از آژاکس برای ساده شدن کار خود و ایجاد محیطی بهتر برای کاربران استفاده میکنیم نه اینکه آژاکس باعث فرار کاربران از سایت ما باشد، و قرار نیست آژاکس تمام سایت ما را فرا بگیرد، اگر قرار باشد که ما تمام سایت را با آژاکس طراحی کنیم و این ریسک را قبول کنیم که ممکن است تعداد زیادی از کاربران خود را از دست بدهیم راههای بهتری هم برای این کار وجود دارد مثلا استفاده از Adobe flex و flash که همه چیز بر پایهی قوانین flash میباشد با یک flash player کاربر میتواند از سایت شما استفاده کند.